Een onderwijsproject
Wie in Togo komt, wordt getroffen door de alom tegenwoordige armoede. Volgens de V.N. behoort Togo tot één van de armste landen ter wereld. Die armoede heeft natuurlijk haar invloed op het onderwijs. Zo wordt buiten de steden bijna uitsluitend in hutten lesgegeven aan overtalrijke klassen. Alleen met bord en krijt, als er al krijt in voorraad is. Lerarenopleiding ontbreekt. Leraren zijn vaak vrijwilligers, hebben geen boeken of ander didactisch materiaal en zijn slecht betaald. Hoewel er leerplicht is, ontbreekt het de overheid aan middelen om het onderwijs te organiseren en uit te bouwen. Zoals voor zoveel dingen moeten de Togolezen ook voor onderwijs vooral op zichzelf rekenen: alle initiatieven voor onderwijs komen van de bevolking zelf. Tijdens een verblijf in Togo ontmoet je veel geëngageerde en hard werkende Togolezen. Een aantal onder hen zijn overtuigd van het belang van onderwijs voor hun toekomst. Marcel Hofkens en Jackie Denis, twee ex-directeurs secundair onderwijs, kregen zo de vraag om initiatieven te nemen om het onderwijs bij hen vooruit te helpen. Deze Vlamingen hebben in 2009 vooral in de zone Zio-Sud, maar ook elders in Togo, talrijke scholen bezocht en er ook heel wat lessen gevolgd, zowel in lagere scholen als in 'collèges' en 'lycées'. Zij hebben er met veel onderwijsmensen gesproken, leerkrachten en directeurs, en zochten ook contact met de inspectie. Zo hebben zij de problemen van het basis- en secundair onderwijs leren kennen. En die zijn talrijk en groot.
Acties
Vrijwilligers - stagiairs
Met het inschakelen van stagiairs en vrijwilligers vanuit België, zowel in het basis- als in het secundair onderwijs, willen we win-win effecten bereiken. Voor onze Vlaamse kandidaten is les geven in de Togolese context, en dit gedurende een tiental weken, een bijzonder sterke ervaring. Er is uiteraard de intense cultuurschok: een onderwijs dat hoofdzakelijk is afgestemd op reproductie, overtalrijke klassen waar een ijzeren discipline heerst en waar nog lijfstraffen met de stok gegeven worden, waar kinderen als straf enkele uren werken op een veld van de leraar?Het ontbreken van nagenoeg alle elementaire leermiddelen dwingt onze lesgevers tot grote creativiteit. De Togolese leraren zijn meestal laag geschoold en hebben zelden een lerarenopleiding genoten. Zij zijn dan ook verrast als zij onze Vlaamse leerkrachten aan het werk zien. De verschillen in de onderwijspraktijk leiden dan ook niet zelden tot leerrijke discussies waarbij men van elkaar leert. Reken daarbij nog dat onze stagiairs en vrijwilligers in de brousse in erg ?basic? omstandigheden verblijven. Zij bereiden hun lessen zonder computer en alleen maar gebruik maken van het lesmateriaal dat zij van thuis hebben meegebracht. Zij doen hun verbeterwerk bij het licht van een kaars of een zaklamp. Hier lijkt dat misschien allemaal wat exotisch, maar ter plaatse worden deze leef- en werkomstandigheden al gauw als wat moeilijk ervaren. In elk geval is lesgeven in Togo voor alle stagiairs en vrijwilligers "een ervaring voor het leven".
